Relatie vitamine D en levenskwaliteit bij reuma

Hoe minder vitamine D in het bloed, hoe slechter de levenskwaliteit bij patiënten met reumatoïde artritis. Dit blijkt uit nieuw onderzoek gepubliceerd in de Journal of Clinical Rheumatology. Tijdens het onderzoek bleek bovendien dat maar liefst 76% van de deelnemers last had van een vitamine D-tekort.

Reumatoïde artritis (reuma) wordt gekenmerkt door chronische ontstekingen in de gewrichten van handen en voeten. De symptomen zijn onder andere spierzwakte, chronische pijn, zwelling en vervorming van de gewrichten. Dit kan de levenskwaliteit bij een reumapatiënt sterk onder druk zetten.

De wetenschappers onderzochten de relaties tussen het vitamine D-gehalte in het bloed, de kwaliteit van leven en de ziekteactiviteit. Er deden 97 reumapatiënten mee, de controlegroep bestond uit 28 patiënten met artrose. Bij artrose veroorzaakt gewrichtsslijtage het klachtenpatroon; ontstekingen spelen daarbij geen rol.

De onderzoekers bepaalden onder andere het serumgehalte vitamine D. De deelnemers vulden de Beck Depressie Zelftest (BDI) in, een vragenlijst waarmee de ernst van een depressie gemeten wordt. De vragenlijst DAS28 werd gebruikt als maatstaf  voor de ziekteactiviteit bij reuma. De testbatterij werd aangevuld met diverse andere vragenlijsten om een beeld te krijgen van de kwaliteit van leven.

Uit het onderzoek kwam naar voren dat maar liefst 76% van de reumapatiënten last had van een vitamine D-deficiëntie (< 50 nmol/L). Ongeveer 38% daarvan had zelfs een zeer zware (<25 nmol/L). Het vitamine D-gehalte verschilde weinig tussen reuma- en artrosepatiënten. Wel bleek het zo te zijn dat, hoe lager het vitamine D-gehalte, hoe hoger patiënten met actieve reuma scoorden op ziekteactiviteit. Bovendien scoorden reumapatiënten met vitamine D-deficiëntie significant slechter op vragenlijsten over gezondheid, levenskwaliteit en depressie dan het kleine percentage reumapatiënten met een hoger vitamine D-gehalte.

“Vitamine D-deficiëntie komt zeer vaak voor onder reumapatiënten. Het is gerelateerd aan een slechtere kwaliteit van leven en een toegenomen ziekteactiviteit, dit laatste alleen bij patiënten met actieve reuma. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen of er ook een causaal verband bestaat tussen het vitamine D-gehalte en levenskwaliteit bij reumapatiënten.”

Uit eerder onderzoek (2012) is gebleken dat een serumgehalte van 75 nmol/L vitamine D ontstekingsreacties in het lichaam kan afremmen, maar dat dit bij lagere gehaltes niet gebeurt. 

Bronnen

1. Raczkiewicz A et all, Vitamin D status and its association with quality of life, physical activity, and disease activity in rheumatoid arthritis patients, J Clin Rheumatol. 2015 Apr;21(3):126-30.
2. Zhang Y, Leung DY, Richers BN, Liu Y, Remigio LK, Riches DW, Goleva E, Vitamin D inhibits monocyte/macrophage proinflammatory cytokine production by targeting MAPK phosphatase-1, J Immunol. 2012 Mar 1;188(5):2127-35.