Vitamine E goed alternatief voor memantine

Bij alzheimer en andere vormen van dementie wordt vaak memantine ingezet om het geheugen te verbeteren. De resultaten zijn wisselend. Een goed alternatief is vitamine E.

Memantine bevordert de overdracht van signalen in de hersenen, waardoor het geheugen kan verbeteren. Het effect bij alzheimer en andere vormen van dementie is echter niet altijd groot en het werkt niet bij iedereen. Bovendien zijn er bij memantine wel wat bijwerkingen te melden: minder dan 1 op de 10 mensen krijgt last van duizeligheid, verhoogde bloeddruk, verstopping, kortademigheid en bewegingsstoornissen. 

Een groot gerandomiseerd klinisch onderzoek laat zien dat vitamine E hier uitkomst kan bieden. 613 alzheimerpatiënten werden ingedeeld in vier groepen: 2000 IE alfa-tocoferol* per dag (1340 mg vitamine E),  20 mg memantine per dag, een combinatie van deze twee, of placebo. Het onderzoek had een looptijd van vijf jaar.

In de vitamine E-groep vertraagde het klinisch verloop van alzheimer met 19 procent ten opzichte van placebo. Men bleek 6,2 maanden ‘achter te lopen’ op de progressie in de andere groepen. Ook nam de tijd die de zorgverlening meer kwijt was gaandeweg het verloop het minst toe in de vitamine E-groep. Bovendien kwamen ernstige infecties vaker voor bij memantine (31 keer bij 23 deelnemers) en in de combinatiegroep (44 keer bij 31 deelnemers) dan bij placebo (13 keer bij 11 deelnemers). Dit werd niet gemeld bij vitamine E.

Bij patiënten met milde tot matige alzheimer resulteerde dagelijks gebruik van 2000 IE alfa-tocoferol zonder memantine in minder snel functieverlies. “Onze gegevens laten zien dat alfa-tocoferol gunstig is bij milde tot matige alzheimer. Alfa-tocoferol remt functieverlies maar verlicht ook de last voor de zorgverleners”, aldus de onderzoekers.

*In het onderzoek is gewerkt met alfa-tocoferol. Dit heeft er onder andere mee te maken dat het effect van een bepaalde stof met meer zekerheid kan worden gemeten als deze in afzondering gegeven wordt. Het geven van gemengde tocoferolen – met onder andere alfa-tocoferol – is vanwege de bredere synergistische werking ons inziens de betere therapeutische keuze. 

Bronnen

1. Dysken MW, et al., Effect of vitamin E and memantine on functional decline in Alzheimer disease: the TEAM-AD VA cooperative randomized trial, JAMA. 2014 Jan 1;311(1):33-44.
2. http://www.apotheek.nl/medicijnen/memantine#wat-doet-memantine-en-waarbij-gebruik-ik-het