Vijf voor je lijf: carotenoïden

Groente en fruit staan niet bij iedereen hoog op de menukaart. Daardoor is ook de inname van carotenoïden beperkt. Maar wat doen ze eigenlijk voor ons? In vijf voor je lijf vatten we het vlot voor je samen.

1 - Bètacaroteen

Bètacaroteen is een belangrijke bron van provitamine A. Dit provitamine wordt in de darmen en lever naar behoefte in vitamine A omgezet. Je kunt er dus nooit te veel van binnenkrijgen. Ook niet als je zwanger bent. Het vitamine speelt een belangrijke rol in het immuunsysteem en is goed voor het gezichtsvermogen. Verder beschermt bètacaroteen de huid tegen de zon en gaat zo verbranding tegen. Mannen van middelbare leeftijd hebben baat bij bètacaroteen: hoe meer ze ervan binnenkrijgen, hoe lager de kans op metabool syndroom.

2 - Alfacaroteen

De wetenschap geeft alfacaroteen pas sinds kort de aandacht die het verdient. Alfacaroteen levert ongeveer half zoveel provitamine A als bètacaroteen. Maar het levert wel enkele gezondheidsvoordelen die bètacaroteen dan weer niet levert. Uit een onderzoek dat veertien jaar liep, blijkt dat hoe meer alfacaroteen je eet, hoe meer je de kans verlaagt op hart- en vaatziekten. In ander onderzoek bleek alfacaroteen zelfs beter in het voorkomen van hart- en vaatziekten met dodelijke afloop dan bètacaroteen. Alfacaroteen is dan ook onmisbaar in een professioneel carotenoïdensupplement.

3 - Lycopeen

Lycopeen geeft kleur aan watermeloenen, tomaten, guave, grapefruit, papaya, wortels en peterselie. Van alle carotenoïden, heeft lycopeen de beste moleculaire vorm voor het onschadelijk maken van vrije radicalen. Ook is het in verband gebracht met een betere botgezondheid, minder botfracturen en kan het preventief werken bij osteoporose. En iets heel anders: in onderzoek bij mannen van middelbare leeftijd verlaagde het de kans op een beroerte met maar liefst 55 procent.  

4 – Luteïne en zeaxanthine

Luteïne en zeaxanthine zijn bestanddelen van de gele vlek in het oog, die belangrijk is om kleuren waar te nemen. Samen beschermen ze daar het oog tegen blauwe lichtgolven. Deze lichtgolven hebben een ioniserende werking, wat schadelijk is voor het oog. Uit onderzoek blijkt dat luteïne zo de kans op leeftijdsgerelateerde maculadageneratie kan verlagen, cataract tegengaat en beschermt tegen overgevoeligheid voor licht. En het medische tijdschrift Circulation meldt dat luteïnesupplementen wandverdikking in de aders kan remmen. Dat biedt gezondheidsvoordelen voor de bloedvoorziening in het hele lichaam. 

5 – Vet

Vet? Die hoort niet in het rijtje thuis, zou je denken. Het is inderdaad geen carotenoïde. Maar het is wel heel belangrijk als je wilt dat ze goed worden opgenomen door je lichaam. Een snackpaprika is een gezond tussendoortje, maar zonder vet profiteer je daar wel minder van. Het lichaam heeft vet hard nodig om de carotenoïden die erin zitten goed te gebruiken. Ook als men een professioneel carotenoïdensupplement gebruikt, neemt men dit in bij een vetbevattende maaltijd. Eet je vetarm of zelfs vetloos? Dan kan dit een carotenoïdentekort veroorzaken. Zelfs als je er voldoende via de voeding binnenkrijgt of suppleert! Het is de hoogste tijd dat we vet weer gaan omarmen. Met name vis- en olijfolie zitten vol belangrijke vetten die in geen enkele voeding zouden mogen ontbreken.

Wil je na het lezen van onderstaand artikel meer weten? Lees dan ook onze nieuwe wetenschappelijke monografie over carotenoïden.