Vetzuurverhouding van belang bij astma

Meer omega-3 vetzuren in de voeding zorgt mogelijk voor minder astmasymptomen die veroorzaakt worden door luchtvervuiling binnenshuis. Omega-6 vetzuren zouden een tegenovergestelde invloed hebben. Dit kwam naar voren in een Amerikaanse studie van de Johns Hopkins University School of Medicine.  

Astma is een chronische longziekte en is geassocieerd met inflammatie en vernauwing van de luchtwegen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie kampen zo’n 235 miljoen mensen met de ziekte (WHO, 2019). Symptomen zijn piepende ademhaling, benauwdheid op de borst, kortademigheid en hoesten. Minuscule deeltjes in de lucht kunnen aanzetten tot de astmatische symptomen. Luchtvervuiling in huis wordt met name veroorzaakt door koken, schoonmaken en sigarettenrook.

De observatieperiode

Aan de studie hebben 135 kinderen, tussen de vijf en twaalf jaar, met astma deelgenomen. De kinderen werden in drie categorieën ingedeeld, gelet op de ernst van de aandoening en gebaseerd op de National Asthma Education and Prevention Program richtlijnen. Ongeveer een derde van de kinderen werd ingedeeld in de groep met een milde vorm van astma, een derde in de gemiddelde groep en de laatste groep bestond uit kinderen met een ernstige vorm van astma. 

De voedingsinname werd door de kinderen en verzorgers een week bijgehouden aan het begin van de studie, dit herhaalde zich na drie en zes maanden. In diezelfde weken werden dagelijks astmasymptomen gerapporteerd, alsmede het gebruik van astmamedicatie. Ook werden er bloedmonsters afgenomen voor markers van inflammatie. Het aantal deeltjes in de lucht, in de huizen waar de kinderen wonen, werden ook gemeten waarmee de woningen werden ingedeeld in twee categorieën gelet op de diameters van de deeltjes, namelijk 10 micrometer en kleiner of 2,5 micrometer en kleiner. Beide deeltjesgroottes zoudenastmatische symptomen kunnen opwekken (Brigham, 2019).  

Morbiditeit, symptomen en medicijngebruik

Volgens de onderzoekers zouden omega-3 en omega-6 vetzuren in de voeding een rol kunnen spelen in de longgezondheid door hun, respectievelijk, anti- en pro-inflammatoire eigenschappen. Het doel van deze studie was dan ook om de relatie tussen de vetzuurinname en astmamorbiditeit, maar ook de associatie tussen de vetzuurinname en de aan deeltjes gerelateerde astmasymptomen, het medicijngebruik en inflammatie bij de kinderen te onderzoeken (MedicalXpress, 2019). 

Tegengestelde resultaten 

Voor elke extra gram omega-6 inname vonden de onderzoekers een 29 procent hoger risico op een ernstigere vorm van astma. Ook vonden de onderzoekers dat meer omega-6 in de voeding een grotere kans op astmatische symptomen geeft ook al blijft het niveau van deeltjes in de lucht hetzelfde. Bovendien zou de hoeveelheid omega-6 geassocieerd zijn met hogere percentages aan neutrofielen als reactie op de luchtverontreiniging.   

De resultaten voor omega-3 vetzuren zijn tegenovergesteld. De onderzoekers laten zien dat elke 100 milligram omega-3 vetzuren een 3 tot 4 procent minder risico op astma symptomen geeft als reactie op de minuscule deeltjes in de lucht (Brigham, 2019).  

De juiste verhoudingen 

Omega-3 vetzuren zitten vooral in vis en verschillende noten en zaden. Omega-6 vetzuren zijn met name te vinden in plantaardige oliën. De wetenschappers suggereren dat veel kinderen in de VS, inclusief die in Baltimore City, waar het onderzoek is uitgevoerd, een dieet consumeren dat sterk afwijkt van de nationale richtlijnen. Het dieet bestaat uit lage hoeveelheden omega-3-rijk voedsel en hogere hoeveelheden omega-6-rijk voedsel.  

De verhouding van verzadigde, enkelvoudig onverzadigde en meervoudig onverzadigde vetzuren is van groot belang voor het goed functioneren van het lichaam. Welke verhouding van inname optimaal is, verschilt per persoon en hangt af van onder andere erfelijke factoren, ziektegeschiedenis, huidige conditie en eet- en leefpatroon. In ieder geval is het zo dat in de twintigste eeuw de verhouding tussen omega-3- en omega-6-vetzuren in de voeding sterk is opgeschoven in de richting van omega-6-vetzuren.  

Het toenemend gebruik van plantaardige oliën en vetten, die rijk zijn aan omega-6-vetzuren, verstoort het evenwicht in de aanmaak van ontstekingsremmende stoffen. Geschat wordt dat de verhouding tussen omega-6- en omega-3-vetzuren in de westerse voeding ongeveer 20-30:1 is. Onderzoekers stellen dat een verhouding van ongeveer 5:1 wenselijker is. Evolutionair gezien heeft de mens miljoenen jaren omega-6- en omega-3-vetzuren geconsumeerd in een verhouding van, waarschijnlijk, 1:1 (Natura Foundation, 2019).  

Mediterrane voeding 

Wanneer de verhouding tussen omega-6- en omega-3-vetzuren in de menselijke voeding uit balans is, geeft dit een verhoogd risico op hart- en vaatziekten (Lehninger, p.359). Mediterrane voeding verlaagt dit risico juist (Becerra-Tomás, 2019), hetgeen komt door het hogere gehalte omega-3 dan in het westerse voedingspatroon.  

De onderzoekers van de huidige studie geven aan geen oorzaak-gevolgrelatie te kunnen laten zien tussen vetzuurinname en de ernst en symptomen van astma. Het kan namelijk zijn dat andere factoren een rol hebben gespeeld bij de bevindingen. Hoe dan ook suggereren ze meer omega-3 uit de voeding te halen en omega-6 rijke voedingsmiddelen te reduceren (MedicalXpress, 2019).  

Meer weten? 

Wilt u meer informatie over de juiste verhoudingen in vetzuren en hoe u hiervoor kunt zorgen bij uw cliënten? In onze opleidingen komen vetzuren en suppletie uitgebreid aan bod.  

Bronnen: 

Brigham et al. (2019). Omega-3 and Omega-6 Intake Modifies Asthma Severity and Response to Indoor Air Pollution in Children. Am J Respir Crit Care Med. doi: 10.1164/rccm.201808-1474OC. 

MedicalXpress (2019). Omega-3 fatty acids tied to fewer childhood asthma symptoms. Geraadpleegd van: https://medicalxpress.com/news/2019-03-omega-fatty-acids-roles-childhood.html 

 WHO (2019). Asthma. Geraadpleegd van: https://www.who.int/respiratory/asthma/en/  

 (Lehninger, 2013) David L. Nelson & Michael M. Cox, Lehninger Principles of Biochemistry 6th ed., 2013, WH Freeman and Company 

 (Becerra-Tomás, 2019) Becerra-Tomás N, Blanco Mejía S, Viguiliouk E, Khan T, Kendall CWC, Kahleova H, Rahelic D, Sievenpiper JL, Salas-Salvadó J, Mediterranean diet, cardiovascular disease and mortality in diabetes: A systematic review and meta-analysis of prospective cohort studies and randomized clinical trials. Crit Rev Food Sci Nutr. 2019 Jan 24:1-21. doi: 10.1080/10408398.2019.1565281. [Epub ahead of print] 

 (Natura Foundation, 2019). Hoofdstuk 3 Macro- en micronutriënten. Orthomoleculaire Voedingsleer en Leefstijl [boek]. Natura Foundation (Numansdorp)