Gezonde voeding en beweging voor cardiometabole gezondheid

De combinatie van regelmatig bewegen en een gezond voedingspatroon is voor volwassenen van middelbare leeftijd mogelijk de sleutel tot een goede cardiometabole gezondheid later in het leven. Dat lijkt te volgen uit een recent onderzoek dat gepubliceerd is in de ‘Journal of the American Heart Association’ [1].

Cardiometabole aandoeningen

Hart- en vaatziekten, diabetes mellitus, hypertensie, obesitas, dyslipidemie en chronische nierschade zijn aandoeningen die onder de verzamelnaam ‘cardiometabole ziekten’ vallen [2]. Een risicofactoren voor een verslechterde cadiometabole gezondheid is onder andere het Metabool Syndroom. Dit syndroom wordt gekenmerkt door overtollig vetopslag rondom de middel, insulineresistentie, hyperglykemie, dyslipidemie en een hoge bloeddruk [3].

Vanuit de overheid worden er periodiek aanbevelingen gedaan over gezonde voeding en voldoende beweging. De vraag is of deze aanbevelingen, mits opgevolgd, kunnen bijdragen aan een verminderde kans op het ontwikkelen van dit soort cardiometabole problemen.

Het onderzoek

In het onderzoek [1] werd gebruikgemaakt van de resultaten van de Framingham Heart Study. Er werden 2379 blanke deelnemers geselecteerd, met een gemiddelde leeftijd van 47 jaar. Iets meer dan de helft (54,4%) van de deelnemers was vrouwelijk. Gekeken werd naar de mate waarin de hoeveelheid en het soort beweging en de samenstelling van het voedingspatroon van de deelnemers overeenkwamen met de aanbevelingen die vanuit de Amerikaanse overheid in 2015 en in 2018 waren afgegeven.

De Amerikaanse aanbevelingen over gezonde voeding hielden in, dat het voedingspatroon vooral moest bestaan uit nutriëntrijke voeding met de nadruk op groenten, fruit, hele granen, noten en zaden. Verder was het advies om meer zeevoeding, magere zuivelproducten en een beperkte hoeveelheid van mager vlees, gevogelte en eieren te eten [4]. Dit voedingsadvies omvat het eten van (hele) granen en zuivelproducten. Dit zijn voedingsmiddelen die in principe niet passen binnen de orthomoleculaire, evolutionaire visie op voeding. De aanbevelingen over beweging hielden in dat er wekelijks minimaal 150 minuten matig-intensief, of 75 minuten intensief moest worden bewogen.

Resultaten uit het onderzoek

Van alle deelnemers aan het onderzoek bleek maar 28% de aanbevelingen over zowel voeding als beweging op te volgen, terwijl 47% van de deelnemers slechts een van de twee soorten aanbevelingen (beweging of voeding) opvolgden. Van de deelnemers die zich alleen hielden aan de aanbevelingen over beweging, nam de kans op het ontwikkelen van het Metabool Syndroom af met 51%, terwijl dit bij de deelnemers die zich alleen aan de voedingsrichtlijnen hielden slechts 33% was. De deelnemers die zich aan beide richtlijnen hielden, hadden een 65% lagere kans op het ontwikkelen van het Metabool Syndroom.

Beoordeling van de resultaten

De onderzoekers concludeerden, dat regelmatig bewegen en het eten van gezonde voeding wel eens een voorwaarde kan zijn om op latere leeftijd een optimale cardiometabole gezondheid te hebben. Het Metabool Syndroom is een van de risicofactoren voor het ontwikkelen van cardiometabole aandoeningen. De combinatie van een actief leven en een gezond voedingspatroon doet de kans op het ontwikkelen van het Metabool Syndroom significant afnemen. Daarmee lijkt deze conclusie gerechtvaardigd op basis van dit onderzoek.

Interessant zou zijn om te zien of aanpassing van de gebruikte voedingsrichtlijnen zodanig dat het eten van granen en zuivelproducten niet langer wordt aanbevolen, de resultaten nog kan verbeteren.

Kennis in de praktijk

Wat opvalt in dit onderzoek is dat met name beweging een belangrijke rol lijkt te spelen bij het voorkomen van het ontstaan van Metabool Syndroom, meer nog dan gezonde voeding. De combinatie van deze twee leefstijlinterventies werkt echter synergetisch met elkaar.

Voor sommige van uw cliënten is het wellicht in het begin nog lastig om zowel de voeding aan te passen, als meer te gaan bewegen. In dat geval is het geven van een bewegingsadvies waarin in ieder geval elke week minimaal 150 minuten matig-intensief bewogen wordt een goed startpunt. Zo kan verbetering worden aangebracht in de hiervoor genoemde parameters die behoren bij het Metabool Syndroom en neemt het risico op een verslechtering van de cardiometabole gezondheid af. Dit geeft u en uw cliënt ook wat extra tijd om op het tempo dat bij uw cliënt past de voeding aan te passen om daarmee een nog beter resultaat te bereiken.

Referenties

[1]          Joowon Lee, Maura E. Walker, Maximillian T. Bourdillon, Nicole L. Spartano, Gail T. Rogers, Paul F. Jacques, Ramachandran S. Vasan, Vanessa Xanthakis. Conjoint Associations of Adherence to Physical Activity and Dietary Guidelines With Cardiometabolic Health: The Framingham Heart Study. Journal of the American Heart Association, 2021; DOI: 10.1161/JAHA.120.019800

[2]          Chen Q, Shi X, Tang Y, Wang B, Xie HF, Shi W, Li J. Association between rosacea and cardiometabolic disease: A systematic review and meta-analysis. J Am Acad Dermatol. 2020 Nov;83(5):1331-1340. doi: 10.1016/j.jaad.2020.04.113. Epub 2020 Apr 28. PMID: 32360724.

[3]          Zimmet PZ, Magliano DJ, Herman WH, Shaw JE. Diabetes: a 21st century challenge. Lancet Diabetes Endocrinol. 2014 Jan;2(1):56-64. doi: 10.1016/S2213-8587(13)70112-8. Epub 2013 Dec 3. PMID: 24622669.

[4]          Shelley McGuire, U.S. Department of Agriculture and U.S. Department of Health and Human Services, Dietary Guidelines for Americans, 2010. 7th Edition, Washington, DC: U.S. Government Printing Office, January 2011, Advances in Nutrition, Volume 2, Issue 3, May 2011, Pages 293–294, https://doi.org/10.3945/an.111.000430