Column Wout van Helden: Ik pieker, jij piekert, wij piekeren
Onze docent Wout van Helden heeft wederom een column geschreven in PharmActueel! Hij vertelt in deze column over wat voor invloed overdenken heeft op jouw welzijn.
Piekeren, je zorgen maken, bezorgd zijn, beren op de weg zien, je ongerust maken, tobben, je druk maken, wat hebben we veel woorden om aan te geven dat we iets met ons hoofd aan het overdenken zijn. Eigenlijk teveel aan het denken en te weinig aan het doen.
Piekeren is een natuurlijke reactie op onzekerheid, stress of potentiële bedreigingen. Het gaat vaak om repetitieve gedachten en zorgen over mogelijke negatieve gevolgen. Teveel piekeren kan leiden tot een overprikkeld hoofd, in combinatie met een onderprikkeld lichaam kan dit zijn invloed hebben op mentaal en fysiek welzijn.
Piekeren of angst?
Piekeren is anders dan angstig zijn. Piekeren doe je vaak in je hoofd. Het is specifiek, realistisch, tijdelijk en het vermindert niet je functioneren. Terwijl angst effect heeft op je lichaam én geest. Het is meer gegeneraliseerd, je overschat het risico, het duurt langer en het vermindert je functioneren. Door te piekeren over een stressvolle gebeurtenis wordt de stressrespons onnodig verlengd. Als je je te lang blijft zorgen maken, kan dit leiden tot angstklachten. Naast piekeren kunnen we ook rumineren, het hebben van sombere gedachten die in het verleden zijn gebeurd.
Gedachten zijn genoeg
Het is interessant dat we als mensen zelfs geen acute stressor nodig hebben om te piekeren. Wij zijn prima in staat om ons lichaam (zelfs zwaar en langdurig) te belasten, zonder dat daar in het hier en nu een directe aanleiding voor is. Gedachten alleen kunnen al genoeg zijn.
Misschien kun je nog even teruggaan naar de laatste keer dat je iets heel spannends deed en voel je de stress al toenemen in je lichaam. Dit leidt tot verhoogde activiteit van het stress- en het cardiovasculaire systeem en een veranderde activiteit van het immuunsysteem. Piekeren in het dagelijks leven is geassocieerd met een verhoogde hartslag en een verlaagde hartslagvariabiliteit, het activeert je vecht-of-vlucht reactie. Goed om te weten dat we deze reactie kunnen geven waarvoor het bedoeld is, beweging. Door bewegingsprikkels te geven aan het lichaam komen we uit ons hoofd.
Piekeren in bed
En we weten allemaal dat het beste moment om te piekeren is wanneer we eigenlijk willen slapen, toch? Vooral dan kan een mug een olifant worden wanneer er geen afleiding is en je lekker kunt piekeren. ‘s Avonds in bed piekeren is een indicatie dat je overdag niet voldoende tijd hebt gehad om je gedachten te verwerken, misschien een idee om daar meer ruimte voor te maken. Eventueel kun je zelfs een piekerhalfuur plannen, dat blijkt effectief in het verminderen van piekergedachtes.
Bewegen en piekertijd
Door te blijven piekeren probeer je de oplossing te vinden zonder fysieke actie te ondernemen. Vele van ons leiden aan een overprikkeld hoofd en een onderprikkeld lichaam, dit werkt piekeren in de hand. De oplossing moet worden gevonden door in fysieke actie te komen. Versla je piekeren door lekker te gaan bewegen, en af en toe een piekerhalfuurtje.
Meer lezen?
