Column Wout van Helden: Prebiotica: Niet te verteren, wel te gebruiken!
Onze docent Wout van Helden heeft wederom een column geschreven in PharmActueel! Hij vertelt in deze column meer over prebiotica en het darmmicrobioom.
Een van de meest fascinerende onderzoeksgebieden van de afgelopen jaren is de studie van het darmmicrobioom – de gemeenschap van micro-organismen die in ons spijsverteringsstelsel leeft en ons gezond houdt. Nog steeds leren we elke dag iets meer over deze wonderlijke wereld.
Om de gemeenschap van micro-organismen te ondersteunen gebruiken we vaak levende bacteriën (probiotica). Deze probiotica hebben een transiente werking, ze werken dus maar tijdelijk. Een meer duurzame interventie om de micro-organismen te ondersteunen is wellicht het toevoegen van onverteerbare vezels. Met het inzetten van onverteerbare vezels (prebiotica) geven we ons darmicrobioom de voeding om zelf in balans te blijven en dat is natuurlijk een duurzame manier van herstel.
Deze vezels worden niet verteerd door het maag-darmkanaal maar worden gefermenteerd door diverse soorten bacteriën en gisten in onze darm. Als resultaat van dit fermentatieproces produceren de micro-organismen verschillende stoffen, waaronder vitaminen en korte-keten vetzuren die een wonderbaarlijke bijdrage leveren aan onze gezondheid.
Yoghurt in Parijs
In het voorjaar van 1905 haastten Parijzenaren zich massaal naar winkels om een voorraad yoghurt in te slaan. Ze hadden net een lezing gehad van bioloog en nobel prijs Winnaar Elie Metchnikoff over dat veroudering werd veroorzaakt door schadelijke bacteriën die in de darmen. Zo betoogde hij dat nuttige bacteriën in de darmen moesten worden gekweekt, en dit kon het beste worden gedaan door yoghurt of andere soorten zure melk te eten.
Pas 50 jaar later, zo rond 1950 begon men de effecten van onverteerbare vezels op het microbioom te bestuderen. Vanaf toen werd ook de term “prebiotica” gebruikt. Prebiotica wordt omschreven als “substraten die selectief worden gebruikt door micro-organismen in de gastheer, wat een gezondheidsvoordeel oplevert”.
De werkzaamheid van prebiotische vezels ligt dus in het opnieuw in balans brengen van het microbioom wat leidt tot verhoogde niveaus van korte-keten vetzuren.
Gepersonaliseerde vezels zijn de toekomst
Steeds beter kunnen specifieke prebiotische vezels worden ingezet voor het prolifereren van specifieke bacteriestammen. Er zijn breedspectrum prebiotica zoals inuline en fructooligosacchariden, maar ook specifieke vezels zoals laminarine uit zeewier voor de groei van prevotella bacteriën, xylooligosaccharides uit mais en bamboescheuten voor de groei van bifidobacteriën of raffinose uit spruitjes of asperges voor de groei van lactobacillen. Zo leren we steeds meer hoe we specifiek voeding kunnen toevoegen om de balans in het microbioom te herstellen.
Vezels als cognitieve boost
Uniek tweelingenonderzoek van King’s College Londen werpt nieuw licht op de rol van vezels op de darm-hersenverbinding. Prebiotica blijkt namelijk een cognitieve boost te kunnen geven aan ouderen. Het onderzoek werd uitgevoerd onder tweelingen van 60 jaar en ouder.
De verwachting was dat de spierkracht zou kunnen toenemen als gevolg van een verbeterde eiwitvertering en -absorptie door prebioticasuppletie maar dat bleek tegen te vallen. Echter, er werd wel een positief effect van de prebioticasuppletie gevonden op de cognitieve functie. De onderzoekers zagen met name een opmerkelijke verbetering in een geheugentest!
Dat er een sterke relatie bestaat tussen de darm en de hersenen is al langer bekend en wordt beschreven als de zogenaamde gut-brain axis. Maar nu is dus ook aangetoond dat ouderen werkelijk cognitief sterker kunnen worden door het toevoegen van prebiotica.
Als we met zijn allen nog lekker een potje willen kunnen schaken als we later oud zijn, dan hoort ons bord vandaag dus vol te liggen met vezelrijke groeten en fruit. En als dat niet voldoende is kan je ook nog steeds beroep doen op een gepersonaliseerd prebioticasupplement.
Meer lezen?
