De integratieve aanpak voor gewrichtsgezondheid

Als mens weten we dat het belangrijk is om gewrichten gezond en functioneel te houden. Gezonde gewrichten geven ons de ultieme vrijheid om dagelijks te kunnen bewegen en/of te sporten. Het behoud van deze bewegingsvrijheid hangt wel af van verschillende factoren, zoals voeding, beweging en de juiste balans van micronutriënten. Wat gebeurt er als deze elementen uit balans raken? Gezondheidsprofessionals dragen een belangrijke rol in het voorkomen en behandelen van risicofactoren op de gewrichten. Bij risicofactoren kan je denken aan oxidatieve stress, mogelijke disbalansen, laaggradige ontstekingen alsook de gevolgen van een moderne levensstijl.

De impact van stressoren op gewrichten

Gewrichten verbinden skeletdelen en zorgen voor zowel stevigheid als flexibiliteit. Wanneer gewrichten niet goed functioneren, wordt de bewegingsvrijheid beperkt, wat een aanzienlijke impact kan hebben op de kwaliteit van leven. Er zijn verschillende stressoren die de gewrichtsfunctie negatief kunnen beïnvloeden:

• Chemische factoren: o.a. zuurstofradicalen, de verstoringen in pH-waarde, het gebruik van medicijnen;
• Fysieke factoren: o.a. overgewicht, overbelasting, temperatuurverschillen en -schommelingen;
• Microbiologische factoren: o.a. bacteriële en virale infecties, veranderingen in het microbioom.

Deze factoren kunnen de homeostase in het lichaam verstoren en beïnvloeden daardoor ook de gewrichten. Denk hierbij aan een knie, die meer slijtage vertoont door een combinatie van genetische factoren, voedingkeuzes en gebrek aan beweging. Deze slijtage lijkt lokaal, maar is vaak een symptoom van bredere systemische problemen. Maar waar worden deze symptomen door veroorzaakt?

• Oxidatieve stress: een sluipende vijand

Oxidatieve stress speelt een cruciale rol in het ontstaan van gewrichtsklachten. Het treedt op wanneer er een disbalans is tussen vrije radicalen en antioxidanten in het lichaam. Vrije radicalen zijn moleculen die, door hun reactiviteit, schade kunnen aanrichten aan cellen en weefsels, inclusief gewrichten. Dit proces versnelt de veroudering van cellen en draagt bij aan functieverlies, wat uiteindelijk kan leiden tot chronische gewrichtsproblemen. Het lichaam heeft van nature een systeem om deze vrije radicalen te neutraliseren, maar dit systeem kan worden uitgeput door bijvoorbeeld slechte voeding, stress en onvoldoende beweging. Antioxidanten, in bijvoorbeeld groene bladgroenten en fruit, spelen een belangrijke rol in het bestrijden van deze vrije radicalen. Helaas krijgen veel mensen tegenwoordig te weinig antioxidanten binnen, wat bijdraagt aan een verhoogd risico op oxidatieve schade en gewrichtsaandoeningen.

• Laaggradige ontstekingen

Een ander belangrijk aspect in de ontwikkeling van gewrichtsklachten zijn laaggradige ontstekingen. Dit zijn ontstekingsreacties die niet acuut zijn, maar chronisch aanwezig blijven in het lichaam. Ze veroorzaken subtiele, maar voortdurende schade aan weefsels, waaronder gewrichten. Het immuunsysteem, dat normaal gesproken helpt bij het herstel na een ontsteking, kan hierdoor overbelast raken en zelfs ontsporen. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel van aanhoudende ontstekingen en toenemende weefselschade.

Laaggradige ontstekingen worden in verband gebracht met diverse chronische aandoeningen, zoals reuma, artrose, en zelfs hart- en vaatziekten. Voor mensen met gewrichtsklachten is het doorbreken van deze ontstekingscyclus van essentieel belang. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan ontstekingsremmende stoffen, zoals omega-3-vetzuren uit vis en polyfenolen uit groene thee, kunnen hierbij helpen.

• De rol van voeding in gewrichtsgezondheid

Voeding speelt een centrale rol in het voorkomen en behandelen van gewrichtsklachten. Een evenwichtig dieet kan helpen om oxidatieve stress en laaggradige ontstekingen te verminderen. Moderne voedingspatronen, die rijk zijn aan bewerkte voedingsmiddelen een vooral arm aan verse groenten en fruit, dragen bij aan een verhoogde ontstekingsbelasting en kunnen het lichaam op cellulair niveau verzwakken.

Aan de andere kant zijn er voedingsmiddelen die juist helpen om ontstekingen te bestrijden en de gewrichten te ondersteunen. Vis, dat rijk is aan omega-3-vetzuren, is een uitstekend voorbeeld. Deze vetzuren helpen niet alleen ontstekingen te remmen, maar stimuleren ook het herstel van beschadigd weefsel. Voedingsmiddelen zoals olijfolie, avocado, kersen en groene bladgroenten bevatten antioxidanten en andere stoffen, die ontstekingen kunnen verminderen en de gezondheid van de gewrichten ondersteunen.

Het verminderen van de inname van ontstekingsbevorderende voedingsmiddelen is eveneens cruciaal. Beperk hierbij de inname van suiker, transvetten en geraffineerde koolhydraten, die allemaal bijdragen aan een verhoogde ontstekingsreactie in het lichaam. Voor iedereen die al kampt met gewrichtsklachten kan een aanpassing van het voedingspatroon een significant verschil maken in het beheersen van symptomen en het bevorderen van herstel.

• Gerichte suppletie voor gewrichtsklachten

Wanneer voeding alleen niet voldoende is om gewrichtsproblemen te voorkomen of te behandelen, kan gerichte suppletie uitkomst bieden. Veel van de voedingsstoffen die essentieel zijn voor de gezondheid van de gewrichten, zoals glucosamine, UC-II (ongedenatureerd collageen type II), en specifieke vitaminen zoals vitamine C, D en E, zijn niet altijd in voldoende mate aanwezig in de moderne voeding.

Glucosamine speelt een belangrijke rol bij de opbouw en het onderhoud van kraakbeen. Het helpt om de progressie van artrose te vertragen en de symptomen te verminderen. UC-II is een andere waardevolle aanvulling, vooral bij reumatoïde artritis of artrose. Deze ongedenatureerd type 2 collageen werkt door het immuunsysteem te helpen ontstekingsreacties te reguleren, wat leidt tot verminderde pijn en stijfheid in de gewrichten.

Het is belangrijk om jezelf goed te informeren over de mogelijkheden van suppletie. Supplementen kunnen een waardevolle aanvulling zijn op voeding en beweging, maar vormen slechts een deel van een bredere behandeling ten behoeve van de gewrichtsgezondheid.

• Beweging: de natuurlijke genezer

Voeding en suppletie zijn uitermate belangrijk, maar beweging blijft de hoeksteen van gewrichtsgezondheid. Het menselijk lichaam is niet gemaakt om lange periodes inactief te zijn, zoals vaak gebeurt bij het moderne zittende leven. Langdurig zitten verhoogt het risico op een scala aan aandoeningen, waaronder gewrichtsklachten. Beweging bevordert de doorbloeding, zorgt voor de aanvoer van essentiële voedingsstoffen naar de gewrichten en helpt bij het behoud van gezonde botten en spieren.

Aanbevolen wordt om dagelijks voldoende en afwisselend te bewegen. Dit kan variëren van wandelen en fietsen tot krachttraining en stretchen. Hierbij geldt dat de bewegingen niet extreem hoeven te zijn; consistentie en variatie zijn juist essentieel. Korte, intensieve inspanningen gevolgd door rust, maar ook activiteiten zoals wandelen en lichte krachttraining, passen goed bij de reguliere bewegingspatronen van de mens en zijn effectief in het voorkomen van gewrichtsklachten.

De sleutel tot gezonde gewrichten

De gezondheidsprofessional speelt preventief en curatief een belangrijke rol in de behandeling van gewrichtsklachten. Door cliënten te begeleiden naar een evenwichtige levensstijl, met aandacht voor voeding, beweging en gerichte suppletie, wordt er bijgedragen aan het behoud van bewegingsvrijheid en kwaliteit van leven. De sleutel ligt in een integratieve benadering die niet alleen de symptomen behandelt, maar zich richt op de onderliggende oorzaken van gewrichtsproblemen.

Door cliënten te informeren en te motiveren om gezondere keuzes te maken, werken we samen aan een toekomst met minder gewrichtsklachten en meer vitaliteit. Wil je meer weten over de integrale aanpak van gewrichtsklachten?

Meer lezen? Download hier het whitepaper ‘’Gewrichten’’: https://www.naturafoundation.nl/kenniscentrum/whitepapers/whitepaper-gewrichten