Goede immuunfunctie onmisbaar voor een goede nachtrust

Nieuw slaaponderzoek van de Harvard Universiteit (VS) legt een interessant verband tussen slaap en het immuunsysteem. Daaruit blijkt dat zelfs een goede nachtrust stoelt op een diep psycho-neuro-immunologisch proces. Maar wat betekent dit voor jouw praktijk?

Het was al bekend dat bepaalde immuuncellen slaap kunnen bevorderen. Desalniettemin is het onderzoek van de Harvard Universiteit het eerste dat een onderliggend mechanisme blootlegt dat verantwoordelijk is voor slaapregulatie. De verbindende factor is een zogenaamd inflammasoom, een complex van eiwitten dat gevormd wordt in bepaalde cellen van het immuunsysteem. Er bestaat dus een diepere connectie tussen het immuunsysteem en het centraal zenuwstelsel dan tot nu toe werd aangenomen.

Inflammasoom reguleert slaap

De activatie van een inflammasoom leidt tot de productie van ontstekingsbevorderende eiwitten, ook wel pro-inflammatoire cytokines genoemd. Deze pro-inflammatoire cytokines zorgen ervoor dat andere immuuncellen worden geactiveerd, zodat de oorzaak van de ontsteking wordt aangepakt. Maar het inflammasoom blijkt ook een onverwachte rol te spelen bij slaapregulatie.

Bij een serie van experimenten bij muizen werd aangetoond dat een inflammasoom zowel als reactie op een slaaptekort als bij contact met bacteriën een ontstekingsbevorderende stof aanmaakt: interleukine-1 bèta. Deze stof werkt slaapopwekkend en zorgt mede voor een goede slaapintensiteit. In de hersencellen van muizen zonder inflammasoom was er geen interleukine-1 bèta aanwezig. Deze sliepen daardoor korter en minder diep.

"Ons onderzoek toont voor het eerst aan dat het inflammasoom functioneert als een universeel zintuiglijk mechanisme dat de slaap reguleert door immuuncellen vrij te maken", aldus de onderzoekers.

Goede immuunfunctie werkt slaapbevorderend

De onderzoekers vergeleken het gedrag, slaappatroon en de elektrische activiteit in de hersenen van de muizen die geen inflammasoom hadden, met muizen die dit wel hadden. Het bleek dat muizen zonder inflammasoom abnormaal reageerden op slaaptekort. Deze muizen sliepen over het algemeen minder lang en hadden meer slaaponderbrekingen dan muizen met een intact inflammasoom. Ook werden ze niet slaperig na toediening van een lipopolysacharide uit de celwanden van bacteriën, hetgeen over het algemeen wél het geval is bij zoogdieren.

De muizen mét inflammasoom sliepen langer en dieper en werden slaperig van lipopolysachariden. Tot slot gaven de onderzoekers slaapopwekkende interleukine-1 bèta aan muizen die geen inflammasoom hadden. Dit zorgde ervoor dat de slaappatronen zich weer normaliseerden. Dit ondersteunt volgens de onderzoekers het idee dat het inflammasoom en interleukine-1 bèta essentieel zijn voor een goede slaapregulatie.

De onderzoekers denken dat het inflammasoom vanuit onze evolutie een rol is gaan spelen bij de bescherming van gezonde en vitale hersenen. Het inflammasoom is namelijk in staat om zowel de effecten van een levensbedreigende infectie als ernstig slaaptekort af te weren.

Wat betekent het onderzoek voor je praktijk? 

Het onderzoek is uitgevoerd bij muizen, maar kan doorgetrokken worden naar de mens. Ook de mens beschikt over een inflammasoom en interleukine-1 bèta en ook bij de mens zijn neurologische en immunologische processen nauw met elkaar verbonden. Daarmee zitten we diep in het vakgebied van de klinische PNI.

De essentie is, dat je voor een goede nachtrust bij je cliënt ook moet zorgen voor een normale immuunfunctie. Dus: wanneer je met slaapproblemen te maken krijgt in je praktijk, denk dan naast rustgevende kruiden zoals valeriaan en het slaaphormoon melatonine ook aan immuunondersteunende paddenstoelen, zoals shiitake, maitake en oesterzwammen.  

Geïnteresseerd in de psycho-neuro-immunologische achtergrond van onze hedendaagse aandoeningen en wat je er vanuit jouw praktijk aan kunt doen? Schrijf je dan in voor onze opleiding klinisch PNI-therapeut.