Prebiotica: een cognitieve boost voor ouderen
Uniek tweelingenonderzoek van King’s College Londen werpt nieuw licht op de rol van fermenteerbare vezels op de darm-hersenverbinding. Langs deze weg blijken prebiotica een cognitieve boost te kunnen geven aan ouderen. Onze partner Bonusan heeft bijgedragen aan de totstandkoming van dit unieke onderzoek dat is gepubliceerd in Nature Communications.
In dit artikel lees je de resultaten van dit baanbrekende onderzoek, maar ook hoe deze bevindingen kunnen worden toegepast in de praktijk van de therapeut.
Het microbioom, prebiotica en de hersenen
Een korte opfrisser: prebiotica zijn voedingsstoffen voor het darmmicrobioom. Prebioticasupppletie kan gezondheidsbevorderende effecten hebben. Zo heeft het darmmicrobioom invloed op de vertering en opname van voedingsstoffen zoals eiwitten en het verbetert de barrièrefunctie van de darm1.
De link tussen het darmmicrobioom en de hersenen staat de laatste jaren enorm in de belangstelling. Via de gut-brain-axis zoals de verbinding wordt genoemd, heeft het microbioom waarschijnlijk invloed op de stemming en het gedrag van mensen. Zo eerder werd al gevonden dat het darmmicrobioom van mensen met een depressie afwijkt van dat van gezonde mensen2.
De opzet van het onderzoek
Het King’s College in Londen publiceerde een unieke gerandomiseerde, dubbelblinde studie1 in het tijdschrift Nature Communications. Tijdens de studie werd gedurende twaalf weken het effect onderzocht van prebiotica bij ouderen. Het primaire doel was om het effect te meten van prebiotica op de spierfunctie. Het secundaire doel van de studie was om de cognitieve functie van de ouderen te meten en de microbioomsamenstelling.
Prebiotica en BCAA's als supplement
Het onderzoek werd uitgevoerd onder tweelingen van 60 jaar en ouder. Elke deelnemer kreeg gedurende de studieperiode begeleiding bij het uitvoeren van krachtsportoefeningen en kreeg daarnaast een supplement met 3,3 gram BCAA’s. BCAA’s zijn essentiële aminozuren, de bouwstenen van de eiwitten. Eerder onderzoek toonde aan dat ouderen baat hebben bij eiwitsuppletie3 zoals BCAA-suppletie, en krachtsportoefeningen. Dit verbetert de spierkracht.
Als interventie kregen de deelnemers een prebioticasupplement of placebo. Van elk tweelingpaar werd één persoon ingedeeld in de prebioticagroep, de ander bij de placebogroep. De prebioticagroep ontving een supplement met 7,5 gram inuline en fructo-oligosachariden (FOS). De placebogroep ontving 7,5 gram maltodextrine.
Het positieve effect van prebiotica
De onderzoekers vonden geen effect van prebiotica op de spierkracht van de ouderen. De verwachting was dat de spierkracht zou kunnen toenemen als gevolg van een verbeterde eiwitvertering en -absorptie door prebioticasuppletie1.
Echter, er werd wel een positief effect van de prebioticasuppletie gevonden op de cognitieve functie. Dit werd onderzocht met behulp van een uitgebreid model dat zowel test op planning, geheugen en concentratie. De onderzoekers zagen met name verbetering in een geheugentest.
Het positieve effect van prebiotica op het denkvermogen wordt waarschijnlijk veroorzaakt door de verbinding die bestaat tussen het brein en de hersenen, de zogenaamde gut-brain-axis. Meer studies zijn nodig om de interactie tussen prebiotica, het microbioom en de hersenen volledig te begrijpen.
Veranderingen in het darmmicrobioom na prebioticasuppletie
In de prebioticagroep werden veranderingen in het microbioom gevonden. Opvallend was de toename van het soort Actinobacteriën, waaronder ook de bacteriestam Bifidobacterium valt. Het is opvallend omdat dit effect nog niet eerder is aangetoond bij inuline- en FOS-suppletie.
De ontdekking van een verhoogde aanwezigheid van Bifidobacterium is van bijzonder belang omdat deze bacteriestam vaak afneemt naarmate mensen ouder worden4. Dit suggereert dat een supplement met inuline en FOS mogelijk kan helpen om deze afname tegen te gaan, wat gunstig kan zijn voor de algehele gezondheid van ouderen. De aanwezigheid van bifidobacteriën wordt namelijk gelinkt aan een gunstige immuunfunctie en een gezond metabolisme4.
Daarnaast zijn Actinobacteriën al in eerdere studies gelinkt aan de cognitieve functie. Het precieze mechanisme achter de relatie tussen Actinobacteriën en cognitieve functie nog niet volledig begrepen en vereist verder onderzoek.
Kennis in de praktijk
Het onderzoek benadrukt het belang van een gezonde darm en de verbindingen tussen het darmmicrobioom en andere delen van het lichaam, zoals de hersenen. Door het stimuleren van een gezond darmmicrobioom, kunnen prebiotica bijdragen aan een betere cognitieve functie en algehele gezondheid van uw cliënten. Prebiotica kunnen gemakkelijk worden gecombineerd met andere therapeutische interventies, aangezien deze voedingsvezels deel uitmaken van een gezond voedingspatroon.
Prebiotica hebben geen interacties met de meeste medicijnen of supplementen én ze kunnen op elk moment van de dag worden ingenomen, wat het gebruik veilig en gemakkelijk maakt.
Welke prebioticasupplementen gebruiken?
Prebioticasupplementen met inuline en FOS worden veel gebruikt in wetenschappelijke studies en in de gezondheidspraktijk. Een dosering van 7,5 gram is doorgaans voldoende voor de meeste cliënten.
Bovendien kunnen prebiotische supplementen met XOS (xylo-oligosachariden) of korte keten vetzuren (voorverteerde micro-vezels) worden ingezet om de darmgezondheid te ondersteunen. Het voordeel van deze prebiotische supplementen is dat de adviesdosering veel lager is. XOS is effectief bij doseringen vanaf 1 gram per dag en gefermenteerde vezels worden gedoseerd vanaf 1,5 gram per dag.
In de monografie over prebiotica lees je meer over de specifieke toepassingen van de verschillende soorten prebiotica: https://www.naturafoundation.nl/kenniscentrum/monografie/168/prebiotica
Is prebiotica alleen geschikt voor ouderen?
Deze studie laat zien dat prebioticasuppletie de cognitieve functies van ouderen kan verbeteren. Maar, aangezien een goede gezondheid begint in de darm, kunnen prebiotica worden aanbevolen voor een brede doelgroep. Niet alleen voor ouderen maar voor iedereen, ongeacht de leeftijd.
Benieuwd naar de gehele studie? Alle resultaten lees je hier: https://doi.org/10.1038/s41467-024-46116-y
Bronnen:
- Ni Lochlainn, M., Bowyer, R. C., Moll, J. M., García, M. P., Wadge, S., Baleanu, A. F., ... & Steves, C. J. (2024). Effect of gut microbiome modulation on muscle function and cognition: the PROMOTe randomised controlled trial. Nature Communications, 15(1), 1859. https://doi.org/10.1038/s41467-024-46116-y
- Jiang, H., Ling, Z., Zhang, Y., Mao, H., Ma, Z., Yin, Y., ... & Ruan, B. (2015). Altered fecal microbiota composition in patients with major depressive disorder. Brain, behavior, and immunity, 48, 186-194. https://doi.org/10.1016/j.bbi.2015.03.016
- Deutz, N. E., Bauer, J. M., Barazzoni, R., Biolo, G., Boirie, Y., Bosy-Westphal, A., ... & Calder, P. C. (2014). Protein intake and exercise for optimal muscle function with aging: recommendations from the ESPEN Expert Group. Clinical nutrition, 33(6), 929-936. https://doi.org/10.1016/j.clnu.2014.04.007
- Biagi, E., Franceschi, C., Rampelli, S., Severgnini, M., Ostan, R., Turroni, S., ... & Candela, M. (2016). Gut microbiota and extreme longevity. Current Biology, 26(11), 1480-1485. https://doi.org/10.1016/j.cub.2016.04.016
